Да, при проверка на комплетноста и валидноста на документацијата за утврдување на способноста на понудувачот и при евалуација на понудата согласно со член 109 став 2 од законот, комисијата може да побара понудувачите да ги појаснат или дополнат документите, доколку не станува збор за значителни отстапувања од бараната документација.

Сепак, комисијата треба да внимава со користење на бараните појаснувања или дополнувања, да не создава предност во корист на одреден економски оператор.

Комисијата и при евалуација на техничката и финансиската понудата согласно со член 109 став 2 од законот, може да побара понудувачите да ги појаснат истите.

Сепак, комисијата освен појаснување на техничката и финансиската понудата, не смее да дозвол никакви промени во финансиската и техничката понуда, освен исправката на аритметички грешки.

Договорниот орган согласно со член 101 став 1 од законот, бара гаранција на понудата во вид на банкарска гаранција или изјава за сериозност на понудата и тоа го наведува во огласот и во тендерската документација. Согласно со ставот 5 од горенаведениот член, гаранцијата на понудата се доставува заедно со понудата и не може дополнително да се достави по истекот на рокот за поднесување на понудите.

Од изнесеното произлегува дека изјавата за сериозност се дава како гаранција на понудата и истата се доставува заедно со понудата и не може дополнително во фазата на евалуација да се бара да се достави.

Доколку барањето на мостри е во функција на утврдување на карактеристиките на предметот на набавка и истите се барани во рамки на техничките спецификации, комисијата  во фазата на евалуација на понудите истите не би можела да ги бара од причина што ставот 4 од член 109 од законот, и забранува да бара или дозволува промени во техничката понуда.

При проверка на комплетноста и валидноста на документацијата за утврдување на способноста на понудувачот и при евалуација на понудата согласно со член 109 став 2 од законот, комисијата може да побара понудувачите да ги појаснат или дополнат документите, доколку не станува збор за значителни отстапувања од бараната документација. Комисијата не смее да создава предност во корист на одреден економски оператор со користење на бараните појаснувања или дополнувања.

Имајќи предвид дека во горенаведената одредба се вели „дополнат документите“ (не документите за утврдување способност како што беше во стариот закон) во текот на евалуацијата комисијата може да побара доставување на моделот на договор.

При проверка на комплетноста и валидноста на документацијата за утврдување на способноста на понудувачот и при евалуација на понудата согласно со член 109 став 2 од законот, комисијата може да побара понудувачите да ги појаснат или дополнат документите, доколку не станува збор за значителни отстапувања од бараната документација. Комисијата не смее да создава предност во корист на одреден економски оператор со користење на бараните појаснувања или дополнувања.

Од изнесеното произлегува дека комисијата може да побара дополнување на документацијата доколку не станува збор за значителни отстапувања како на пр. недоставување на изјава за сериозност или договор за групна понуда во случај кога станува збор за група на понудувачи.

Не, во отворената постапка дополнително доставените документи мора да се со рок пред јавното отворање на понудите.

Со законот не е определен минимален временски рок во кој понудувачот чија понуда е оценета за најповолна треба да ги достави документите за утврдување способност.

Тоа значи дека комисијата има слобода да го определи временски рок за доставување на документите за утврдување способност водејќи сметка истиот да биде разумен и примерен, односно доволен да овозможи обезбедување на потребните документи за утврдување способност.

Доколку понудувачот чија понуда била оценета за најповолна не ги достави бараните документи договорниот орган ќе смета дека понудувачит согласно со член 101 став 6 алинеја 1 од законот  ја повлекол својата понуда пред истекот на периодот на нејзината важност, и согласно со 7 од наведениот член, ќе ја активира изјавата за сериозност и  во ЕСЈН ќе објави негативна референца.

Да, согласно со член 49 став 5 од законот, комисијата ги прифаќа документите за утврдување на способност кои се издадени и по крајниот рок за поднесување на понудите.

Согласно член 95 став 5 од законот, ако земјата во која е регистриран економскиот оператор не ги издава документите од ставот 4 на овој член, или ако тие не ги опфаќаат сите случаи од членот 88 на овој закон, договорниот орган прифаќа изјава што економскиот оператор ја заверува кај надлежен орган. Тоа значи дека, ако доставените документи соодветствуваат на документите кои се издаваат во нашата држава (некои од бараните документи се споени во еден документ), истите треба да се прифатат како валидни.

Документите кои се составен дел на понуда (финансиска и техничка понуда, изјави) ги потпишува со дигитален сертификат лицето кое е овластен потписник на правното лице, односно управителот или лице ополномоштено од него. Според член 109 став 2 од законот, при проверката на комплетноста и валидноста на документацијата за утврдување на способноста на понудувачот и при евалуација на понудата, комисијата може да побара понудувачите да ги појаснат или дополнат документите, доколку не станува збор за значителни отстапувања од бараната документација. Имајќи предвид дека целта на постапката за јавна набавка е врз основа на што е можно поголем број на конкурентни понуди да се избере најповолната, односно онаа која ќе значи најголем квалитет за парите, а со оглед на тоа што документацијата е доставена и потпишана со дигитален сертификат, доколку не постои друга причина за отфрлање, комисијата може дополнително да побара да се достави овластување за лицето кое дигитално ги потпишало документите, и истото да се земе во предвид при евалуацијата на понудата само доколку е валидно и со важност во моментот на потпишување и поднесување на понудата, имајќи во предвид дека лицето кое ја потпишува понудата требало да биде овластено пред да ја потпише истата.

Согласно Законот за податоците во електронски облик и електронски потпис „Сертификат е потврда во електронски облик со кој се потврдува врската меѓу податоците за проверка на електронски потпис со одредено лице, носителот на сертификатот и идентитетот на тоа лице“. Со видовите сертификати кои се издаваат од страна на овластените издавачи на серификати во РМ- КИБС и Телеком се прави дистинкција помеѓу физички лица (за приватна употреба) и правни лица (професионална употреба). Преку серификат за физичко лице не може да се утврди правното лице кое стои зад понудата. Поради тоа, во постапките за доделување на договори за јавни набавки, исклучиво се користат сертфикати за професионална употреба, затоа што само преку нив се потврдува врската помеѓу носителот на сертификатот и правното лице – понудувачот. Комуникацијата во постапките за јавни набавки се одвива помеѓу економскиот оператор (како правно лице) и договорниот орган, освен во случај кога економски оператор или понудувач е самото физичко лице.

Договорниот орган согласно со член 110 став 1 од законот, бара од економскиот оператор, во примерен рок не пократок од пет дена, да ја објасни цената или трошокот наведен во понудата, доколку смета дека понудата содржи невообичаено ниска цена во однос на стоките, услугите или работите што се предмет на набавка или доколку постои сомнеж дека договорот ќе биде извршен. Договорниот орган, во секој случај бара објаснување на цената доколку вредноста на понудата е за повеќе од 50 % пониска од просечната цена на прифатливите понуди и е за повеќе од 20 % пониска од следната рангирана понуда, во случај да има добиено најмалку три прифатливи понуди.

Од наведенава одредба произлегува дека договорниот орган може да побара од економскиот оператор, да ја објасни цената или трошокот наведен во понудата, доколку смета дека понудата содржи невообичаено ниска цена или доколку постои сомнеж дека договорот ќе биде извршен. Втората реченица од одредбата воведува обврска за договорниот орган задолжително да побара објаснување на цената во случај кога има добиено најмалку три понуди, а една од нив е за повеќе од 50 % пониска од просечната цена на прифатливите понуди и е за повеќе од 20 % пониска од следната рангирана понуда.

Во конкретниот случај (независно од фактот што се добиени само две понуди) доколку сметате дека понудата содржи невообичаено ниска цена во однос на предметот на набавка или кај вас постои сомнеж дека договорот ќе биде навремено и кавлитетно извршен за дадената цена, нема пречка да постапите според наведенава одредба (првата реченица од член 110 став 1) и да побарате објаснување за дадената цена.

Доколку постои сомнеж  (независно во која фаза постапката се наоѓате пред или по е-аукција) дека понудата цена е невообичаено ниска во однос на предметот на набавка или постои сомнеж дека договорот ќе биде навремено и кавлитетно извршен за дадената цена, нема пречка договорниот орган да постапи согласно со член 110 од законот, и да побара објаснување за дадената цена.

Доколку сметате (независно во која фаза од постапката се наоѓате пред или по е-аукција) дека понудата цена е невообичаено ниска во однос на предметот на набавка или кај вас постои сомнеж дека договорот ќе биде навремено и кавлитетно извршен за дадената цена, нема пречка да постапите според наведенава одредба и да побарате објаснување за дадената цена.

Договорниот орган може да побара од економскиот оператор, да ја објасни цената или трошокот наведен во понудата, доколку смета дека понудата содржи невообичаено ниска цена или доколку постои сомнеж дека договорот ќе биде извршен. Втората реченица од наведенава одредба воведува обврска за договорниот орган задолжително да побара објаснување на цената во случај кога има добиено најмалку три понуди, а една од нив е за повеќе од 50 % пониска од просечната цена на прифатливите понуди и е за повеќе од 20 % пониска од следната рангирана понуда. Условот од втората реченица е кумулативен што значи треба да се добиени најмалку три понуди а едната од нив мора да е за повеќе од 50 % пониска од просечната цена на прифатливите понуди и е за повеќе од 20 % пониска од следната рангирана понуда. Сепак во конкретниов случај нема пречка доколку сметате  дека понудата цена е невообичаено ниска во однос на предметот на набавка или кај вас постои сомнеж дека договорот ќе биде навремено и кавлитетно извршен за дадената цена, да постапите според наведенава одредба (првата реченица од член 110 став 1) и да побарате објаснување за дадената цена.

Истовремено, напоменуваме дека во однос на правилото наведено во втората реченица од горенаведениот член, во случај кога е предвидено спроведување на е-аукција како начин на доделување на договорот за јавна набавка, договорниот орган би требало да го примени по спроведената е-аукција.

Договорниот орган може да побара од економскиот оператор, да ја објасни цената или трошокот наведен во понудата, доколку смета дека понудата содржи невообичаено ниска цена или доколку постои сомнеж дека договорот ќе биде извршен. Втората реченица од наведенава одредба воведува обврска за договорниот орган задолжително да побара објаснување на цената во случај кога има добиено најмалку три понуди, а една од нив е за повеќе од 50 % пониска од просечната цена на прифатливите понуди и е за повеќе од 20 % пониска од следната рангирана понуда.

Од друга страна, согласно со ставот 2 од горенаведениот член, објаснувањето на цената треба да се однесува на:

• економичност на производствениот процес, на обезбедувањето услуги или на начинот на градење,
• избраните технички решенија или кои било други особено поволни услови кои понудувачот ги има на располагање за обезбедување на стоките или услугите или за изведувањето на работите,
• оригиналноста на стоките, услугите или работите понудени од страна на понудувачот,
• исполнувањето на обврските од членот 3 став (2) од овој закон,
• исполнувањето на условите во поглед на подизведувачите и
• можноста понудувачот да користи државна помош.

Од изнесеното произлегува дека, објаснувањето за дадената цена треба да е засновано на параметрите на кои е изразена како што е економичност на производствениот процес, оригиналноста на стоките, избраните технички решенија и сл.

Понудувачот согласно со член 105 став 1 од законот, ја изготвува понудата во согласност со тендерската документација.

Од друга страна согласно со член 109 став 4 од законот, при евалуација на понудата никакви промени во финансиската и техничката понуда, освен исправката на аритметички грешки, не смеат да се бараат, нудат или да се дозволат од страна на комисијата.

Начинот на исправка на аритметичка грешка е утврден со Правилник за начинот на исправка на аритметичка грешка во фазата на евалуација на понудите.

Имајќи предвид дека евалуацијата на понудите ја спроведува комисијата, истата треба да утврди дали во конкретниот случај може да се применат пропишаните начини за корекција на аритметичките грешки. Доколку тоа не е возможно во тој случај, не станува збор за корекција на аритметичка грешка.