Дигиталниот потпис со кој се потпишуваат документите што се составен дел на понудата (техничка и финансиска понуда и изјави) треба да му биде издаден на економскиот оператор кој поднесува понуда од регистриран издавач на дигитални сертификати. Во постапките за доделување на договори за јавни набавки, исклучиво се користат сертфикати за професионална употреба, затоа што само преку нив се потврдува врската помеѓу носителот на сертификатот и понудувачот.Имено, потписот што се вади е квалификуван електронски потпис за овластено физичко лице на правното лице наменет за професионални цели, што подразбира дека при авторизацијата се потврдува идентитетот на управителот на правното лице на кое гласи потписот, а во случајот доколку правното лице е друг Економски оператор, не може да се автентифицира потписот, па оттаму понудата потпишана со таков потпис не може да се смета за валидно потпишана.
Според препораките на Бирото за јавни набавки, користењето на електронска аукција треба да се ограничи. Праксата покажува дека понудувачите често прават попрецизни пресметки на цената во своите понуди кога нема можност за корекција по јавното отворање. Ова укажува дека е-аукцијата може да не доведе до постигнување на најдобрата вредност за јавните средства. Затоа, при одлучувањето дали да се предвиди е-аукција, договорните органи треба да ги земат предвид овие слабости, без разлика дали критериумот за избор е најниска цена или најдобар однос помеѓу цената и квалитетот.
Потребно е да се изврши исправка на објавено Известување за склучен договор. По кликнување на копчето „Раскинување на склучен договор“, се појавува формата „Исправка на известување за склучен договор при раскинување на договорот”. Ако постоечкиот договор е раскинат и не се потрошени средства за реализација на истиот, во оваа форма не се вршат никакви измени, односно само се кликнува на копчето „Објави”, по што на листата на објавени Известувања за склучен договор, се појавува првично пополнетото известување со статус – Раскинат. Доколку е потрошен определен износ на средства, во полето „Вредност на склучен договор со вклучен ДДВ” се внесува вредноста на договорот која е реализирана. Потоа се кликнува на копчето „Објави”.
Да, при пополнувањето на Известувањето за склучен договор задолжително се прикачува скенирана копија од договорот за јавна набавка заедно со листата на цени и условите под кои истиот е склучен. Дополнително, доколку во Договорот се содржани лични податоци, истите е потребно да се затемнат/покријат/анонимизираат.
При пополнување на известување за склучен договор се внесува времетраењето на договорот, од каде податокот се употребува во понатамошните системски пресметки. Доколку имате договор со одложена примена, внесете САМО во полињата Времетраење на договор: „се планира да започне/се планира да заврши“.
Ве молиме при пополнување на обрасците придржувајте се до инструкциите опишани во Прирачниците за користење на ЕСЈН. Во конкретниот случај, при пополнување на Известувањето за измени на договорот, во полето за вредност се внесува ВКУПНАТА, односно изменетата вредност, која понатаму ќе биде системски превземена и во Известувањето за реализиран договор.
Постапките кои се повторуваат поради поништување на делови или цела постапка за јавна набавка не треба да се внесуваат во годишниот план за јавни набавки. ЕСЈН овозможува да се објави оглас за јавна набавка доколку е објавено известување за поништување за соодветната постапка или дел/делови од постапката.
Во постапките кои се спроведуваат со користење на електронски средства, преку ЕСЈН, се употребува квалификуван сертификат за електронски потпис, согласно прописите за електронски потпис.
Договорниот орган во постапките задолжително треба да го користи дигиталниот сертификат (кој претставува електронска алатка што го заменува своерачниот потпис) за потпишување на следниве документи:
Во зависност од видот на документот, истиот го потпишува одговорното лице или претседателот и членовите на комисијата за јавна набавка. Оттаму, за секоја постапка поединечно, претседателот или неговиот заменик, како и членовите на комисијата или нивните заменици е потребно да поседуваат квалификуван сертификат за електронски потпис за потпишување на документите кои ги изготвува комисијата.
Со електронскиот потпис на одговорното лице се потпишуваат соодветно одлуките во постапките за јавни набавки.
Со цел да се задржи концептот на конзистентност на податоците при објавувањето на завршниците, а во случајот на рамковните спогодби исто така и поради изводливост на понатамошниот процес на спроведување на мини тендерите, со надградба на ЕСЈН направено е подобрување во Известувањата за склучени договори/рамковни спогодби.
Комисијата за јавни набавки, при спроведување на процесот на евалуација на понудите, треба да ги има во предвид одредбите од Законот за јавни набавки, и во согласност со член 109, став (2) оцени кои од документите во приложената документација може да бидат дополнително побарани и доставени.
Притоа, Договорниот орган ќе одлучи во однос на прифатливоста на понудата, имајќи ги во предвид и начелата во однос на еднаквиот третман и недискриминација, како и конкуренција помеѓу економските оператори, економичноста и ефикасноста на постапките, а со цел да се спречи отфрлање на понудите кога од небрежност или поради грешка не се доставени одредени документи што се барале со тендерската документација, или пак таквите документи се доставени, но од одредени причини се невалидни.
Во однос на дополнително побараната документација, треба да се има во предвид видот на самиот документ како и валидноста на истиот во однос на процесот на јавното отворање и евалуацијата.
Имено, за документите кои самиот економски оператор ги составува, комисијата треба да има во предвид дека доколку истите дополнително ги побара, тие ќе бидат потпишани со дигитален сертификат по јавното отворање, и како такви да ги земе во предвид во евалуацијата.
По завршување на рамковната спогодба се пополнува ЕДНО Известување за реализиран договор каде ќе ја внесете реализираната сума од СИТЕ поединечни договори збирно, односно за целата рамковна спогодба.
Во случај на рамковни спогодби без повторно прибирање на понуди или рамковна спогодба со еден економски оператор, потребно е да се внесува на ЕСЈН на следниов начин:
Спроведувањето на мини тендерите се врши врз основа на пополнето Известување за склучена рамковна спогодба, оттаму внимателно пополнувајте ги известувањата. По одбирањето на Известувањето и креирањето на мини тендерот, автоматски ќе се повлечат носителите со кои е склучена рамковната спогодба.
На Електронскиот систем за јавни набавки (ЕСЈН) и Е-пазар е воведена нова улога -лице за реализација на договор.
Надлежностите на Бирото за јавни набавки се предвидени во член 45 од Законот за јавните набавки.
Согласно новите подобрувања на ЕСЈН, при креирање на Известување за склучен договор, во делот на пополнување на податоците за носителот на набавката со кој е склучен договорот, автоматски се повлечени податоците за компанијата која е најповолен понудувач врз основа на електронски спроведената евалуација.
Доколку во текот на постапката се јави потреба од промена на проценетата вредност и дообезбедување на средства, измените се прават ИСКЛУЧИВО во делот „Промена на одлука“ достапен кај одговорното лице во менито Постапки за е -набавки.
Во Електронскиот систем за јавни набавки - ЕСЈН постои техничка можност за избор на второрангиран понудувач во панелот Евалуација, каде од приказот на прифатливите понуди се одбележува, односно исклучува од постапката прворангираниот понудувач, по што следниот понудувач станува прворангиран.
Согласно член 75 став 1 од Законот за јавните набавки („Службен весник на РМ“ 24/19) договорниот орган врз основа на планираните извори за финансирање, донесува план за своите вкупни потреби за набавки во тековната година по видови стоки, услуги и работи според ЗПЈН, со кој го определува предметот на набавка, очекуваниот почеток на постапката, проценетата вредност на договорот и видот на постапката за јавна набавка.
Секој член на група кој сака да учествува на јавни набавки треба да биде регистриран на ЕСЈН во согласност со член 4 од Правилникот за начинот на користење на ЕСЈН (Сл.весник на РСМ бр. 64/2019).
Потпишувањето на .pdf документи може да се изврши на повеќе начини и со различни програми.
Согласно Законот за податоците во електронски облик и електронски потпис „Сертификат е потврда во електронски облик со кој се потврдува врската меѓу податоците за проверка на електронски потпис со одредено лице, носителот на сертификатот и идентитетот на тоа лице“.
Во случај на групна понуда, носителот на групата задолжително ги потпишува со дигитален сертификат: понудата, потребните изјави и целокупната документација која самиот ја изготвува и потпишува.
Со квалификуван сертификат за електронски потпис се потпишуваат документите што самиот економски оператор ги составува.
Кај договорниот орган покрај одговорното лице дигитален сертификат потребно е да поседува и најмалку претседателот на комисијата или неговиот заменик.
Во постапките кои се спроведуваат со користење на електронски средства, односно ЕСЈН, се употребува квалификуван сертификат за електронски потпис согласно прописите за електронски потпис.
Договорниот орган во постапки задолжително треба да го користи дигиталниот сертификат (кој претставува електронска алатка што го заменува своерачниот потпис) за потпишување на следниве документи:
Во зависност од видот на документот, истиот го потпишува одговорното лице или комисијата за јавна набавка.
Електронски поднесената понуда има валидност и доказна сила еднаква на понуда која е доставена во хартиена форма кога е потпишана со користење на квалификуван дигитален сертификат издаден од регистриран издавач на сертификати.
Носител на дигиталниот сертификат со кој се потпишуваат документите што се составен дел на понудата (техничка и финансиска понуда и изјави) задолжително треба да биде овластениот потписник на правното лице (економскиот оператор) или лице овластено од него.
Документите кои се составен дел на понуда (финансиска и техничка понуда, изјави) ги потпишува со дигитален сертификат лицето кое е овластен потписник на правното лице, односно управителот или лице ополномоштено од него.
За објавување на огласите и известувањата на Електронскиот систем за јавни набавки НЕ е потребен дигитален сертификат. После пополнувањето, огласите и известувањата се објавуваат на системот без користење на дигитален сертификат.
Законот за јавните набавки не предвидува експлицитно обврска за објавување на прилозите за измена на содржината на огласот во Службен весник на РСМ.
Согласно постоечката легислатива за користењето и функционирањето на Електронскиот систем за јавни набавки, продолжување на рокот за поднесување на понудите или презакажување на електронска аукција е можно:
Во случај на прекин на интернет конекција или друг технички проблем со информацискиот систем на економскиот оператор, не се продолжува рокот за поднесување понуди или времетраењето на аукцијата, и одговорноста ја сноси понудувачот.
При пополнување на Известување за склучен договор, при внес на носителот на набавката со кого е склучен договорот, задолжително се внесува матичниот број на субјектот. Доколку таков запис не постои во системот, односно економскиот оператор не е регистриран, корисникот од договорниот орган што го пополнува известувањето, нема да биде во можност да ги внесе бараните податоци.
Во случај на дадена понуда од 0,01 денар, можни се две варјанти, во зависност од тоа дали економски најповолната понуда се утврдува врз основа на цената или трошоците со користење на пристапот на исплатливост.
При закажување на електронска аукција, договорниот орган ги поставува минималниот и максималниот праг за намалување како параметари во чии рамки треба да се движат економските оператори при поднесување на нови намалени цени.
Доколку цената на одредена стока или надоместокот за одредена услуга е пропишан со закон или друг пропис, договорниот орган нема да ја користи цената како критериум за избор на најповолна понуда во постапката за јавна набавка.
Постојат неколку начини за спроведување на електронската аукција во случај на спроведување на постапка за доделување на договор со склучување на рамковна спогодба со повеќе економски оператори.
Цените кои се составен дел на договорот за јавна набавка треба да се калкулираат врз основа на цената која е постигната на електронската аукција.
Преземањето на тендерската документација може да се направи преку почетната страница на ЕСЈН, и тоа преку линкот „Огласи“ кој се наоѓа во рамки на истоименото мени.
Препорака на Бирото за јавни набавки е тендерската документација да биде прикачена во формат кој може директно да се искористи од понудувачите (да биде едитабилен).
ЕСЈН на регистрираните корисници им ги нуди следниве функционалности:
За да ги користи претходните услуги на системот, корисникот мора да се регистрира на ЕСЈН.
За пребарување на огласите и известувањата и преглед на тендерската документација, не е потребна регистрација на системот.
Проверете дали пораките пристигнуваат во вашето поштенско сандаче на ЕСЈН.
Доколку успешно сте регистрирани на системот и Вашиот профил е активиран, проверете дали при внесувањето на корисничкото име и лозинка не правите техничка грешка.
Да, странски економски оператор може да се регистрира на ЕСЈН.
Да, физички лица може да се регистрираат на ЕСЈН преку посебен линк „Регистрирај физичко лице“ кој може да се најде во менито „Економски оператор“.
Корисникот на системот ја пополнува електронската форма за регистрација на својатa компанија, која се наоѓа на почетната страница на ЕСЈН во делот „Економски оператор”.
Корисникот на системот ја пополнува електронската форма за регистрација на својот договорен орган, која се наоѓа на почетната страница на ЕСЈН во делот „Договорен орган”.
Објавениот план за јавни набавки може да се дополни и измени единствено од страна корисник со улога единица за јавни набавки.
Планот за јавни набавки на ЕСЈН го креира корисник со улога единица за јавна набавка.
Склучените договори за јавни набавки во кварталните евиденции се внесуваат во рок од 10 дена по истекот на секој квартал, но може да се внесуваат тековно, со дополнување на евиденцијата по склучување на секој договор.
Копија од склучениот договор се внесува само во кварталните евиденции за рамковна спогодба/динамичен систем за набавки
Промената на комисијата задолжена да ја спроведе постапката за јавна набавка на ЕСЈН може да ја направи корисник со улога Одговорно лице во менито „Постапки за е-набавки“ преку линкот „Промена на одлука“.
Доколку има потреба објавено известување или квартална евиденција да се коригира, потребно е да испратите официјално барање до Бирото за јавни набавки (по пошта или електронски на info@bjn.gov.mk) за враќање во статус креиран, по што известувањето/евиденцијата ќе би биде едитабилна да може да се направат потребните измени и повторно да се објави.
Доколку постои потреба од измена на договорот потребно е да влезете во модулот “Известување за склучен договор” од табелата и да го изберете известувањето кое сакате да го да го измените и да кликнете на копчето “Измена на склучен договор“. Во делот Измена на вредност на склучен договор без ДДВ се внесува новата вкупна вредност на склучениот договор. На пр. доколку вредноста на склучениот договор е 1.000.000 денари, а договорот е зголемен за 10%, во полето треба да се внесе 1.100.000 денари.
Во случај на потреба за промена на одлуката , Одговорното лице има можност за промена на веќе донесената одлука. По промена на одлуката потребно е да се испратат известувања до понудувачите за новата одлука, по што повторно почнуваат роковите за жалба.
Со новиот Закон за јавни набавки се издвојува евиденцијата на документите за јавни набавки во посебна електронска евиденција.
Доколку на компјутерот не се инсталирани коренските сертификати на издавачот на дигиталниот потпис, во горниот десен агол на документот можно е да јавува порака Invalid signatures. Но тоа не значи дека сертификатот не е валиден. Потребно е да се направи евалуација на валидноста на сертификатот во панелот Signature Details - View
Во ваков случај Комисијата треба да постапи во согласност со член 2, точка 4 од Правилникот за начинот на исправка на аритметички грешки во фазата на евалуација на понудите
За проверка на негативна референца за подизведувач или субјект кој дава поддршка, договорниот орган го користи модулот за проверка со внесување на податоците за субјектот (единствен матичен и даночен број). Доколку субјектот не е регистриран на ЕСЈН, за истиот се смета дека до тој момент нема издадено негативна референца, со оглед дека негативните референци се објавуваат исклучиво на системот.
Со цел да не се намалува конкуренцијата и да не се оптоваруваат членовите во групна понуда или подизведувачите со дополнителни трошоци, документaцијата за докажување на способност нема потреба да биде потпишана со дигитален потпис, односно комисијата може да прифати документација од подизведувачите/членовите на групната понуда која е своерачно потпишана од самиот подизведувач/член на групна понуда.
Продолжувањето на претплатата се врши по најава на системот, со корисничко име и лозинка, по што е потребно да ги следите упатствата и да се согласите со продолжување на претплатата на ЕСЈН.
Документите за докажување на лична состојба автоматски се обновуваат на истекот од 6 (шест) месеци од денот на иницијално креираните документи, додека документите за докажување на професионална способност и економско финансиска состојба автоматски ќе се обноват по завршување на обработката на годишните сметки, односно по 31.3 (триесет и први март) во истата календарска година доколку услугата е нарачана пред 31.3 (триесет и први март), или по 31.3 (триесет и први март) во наредната календарска година, доколку услугата е нарачана по 31.3 (триесет и први март).
При спроведување на постапка целосно по електронски пат економскиот оператор целокупната придружна документација ја доставува во скенирана електронска форма (документите кои самиот ги составува ги прикачува во изворна електронска форма - потпишани со квалификуван сертификат за електронски потпис). Економските оператори можат во хартиена форма да ја поднесат единствено документација во нестандарден формат и големина пред крајниот рок за поднесување на понудите, доколку истите се преобемни за скенирање и прикачување на ЕСЈН. Во хартиена форма се доставува и банкарската гаранција, доколку истата не е обезбедена во електронска форма, односно како електронски издаден документ од банката.
Доколку корисничкиот профил на договорниот орган е блокиран поради неисполнување на обврските по некој од наведените основи, потребно е да го пополните на ЕСЈН соодветниот образец што сте го пропуштиле, по што системот автоматски ќе го деблокира корисничкиот профил и веднаш ќе може да објавите оглас.
Согласно Законот за податоците во електронски облик и електронски потпис „Сертификат е потврда во електронски облик со кој се потврдува врската меѓу податоците за проверка на електронски потпис со одредено лице, носителот на сертификатот и идентитетот на тоа лице“.