Планирањето на јавните набавки, е уредено со член 75 од законот, согласно кој договорниот орган носи план за своите вкупни потреби за набавки во тековната година, каде што го определува и очекуваниот почеток на постапката, проценетата вредност на договорот и видот на постапката. Годишниот план за јавни набавки ги содржи вкупните потреби за набавки во тековната година по видови на стоки, услуги и работи според ЗПЈН, очекуваниот почеток на постапката, проценетата вредност на договорот или рамковната спогодба и видот на постапката за доделување на договорот или рамковнатаспогодба.
Во годишниот план за јавни набавки согласно со член 4 од Правилникот за формата, содржината како и начинот на изготвување на годишниот план за јавни набавк („Службен весник на РМ“ бр.64/19), се внесуваат и договорите кои ќе се реализираат повеќе од една година, и тоа во годишниот план за јавни набавки за годината кога е планирано да се спроведе постапката за јавна набавка.
Од изнесеново произлегува дека договорниот орган има обврска во планот за јавни набавки да ги предвиди сите постапки кои планира да ги започне во тековната година, независно дали нивната реализација ќе отпочне во тековната или во наредната година. При тоа, финансиските обврски кои произлегуваат од договорите, а кои ќе доспеат наредната година, ќе треба да бидат предвиди во буџетот, финансискиот или инвестициониот план во годината во која истите ќе треба да се исплатат. Оттука и обврската на договорниот орган во одлуката за јавна набавка да го наведе износот и изворот на средствата потребни за реализација на договорот. Добрата пракса налага вкупниот иснос на средствата потребни за реализација на договорот да се подели по годините во кои ќе се извршува договорот.
Ако дојде до раскинување на договорот за јавна набавка заради негово ненавремено или неквалитетно извршување, согласно со член 112 став 5 од законот, договорниот орган може да склучи договор со следниот рангиран понудувач, ако цената не е повисока од 5% во однос на првично избраната понуда.
Доколку, понудата на следниот рангиран понудувач е повисока од 5% од првично избраната понуда оваа можност не би можела да се искористи.
Исто така, доколку во постапката за јавна набавка нема следно рангиран понудувач, односно понудувачот со кој бил слкучен договорот бил единствен кој доставил понуда, во тој случај ќе треба да се спроведе нова постапка за јавна набавка.
Доколку периодот на важност на понудата на следниот рангиран понудувач е истечен (што веројатно е случај), договорниот орган ќе треба на писмено да обезбеди потврда од понудувачот дека останува на условите и цените дадени во понудата.
Склучениот договор за јавна набавка има важност до целосното реализирање на договорот (временско, вредносно или количинско). Според тоа, договорот за јавна набавка, се смета за исцрпен во моментот кога ќе биде целосно временски, вредносно или количински реализиран. Оттука, по реализирање на договорот (па само и финансиски или количински или временски), договорниот орган за задоволување на потребата од предметната набавка е потребно да спроведе нова постапка за јавна набавка. Се разбира истата претходно треба да биде планирана со годишниот план за набавки за тековната година.
Договорот за јавна набавка согласно со член 116 став 2 од законот, се склучува согласно со условите утврдени во тендерската документација и понудата. Истовремено, договорните страни согласно со член 117 став 1 од законот, го извршуваат договорот за јавна набавка согласно со условите утврдени во тендерската документација и избраната најповолна понуда.
Имајќи го предвид изнесеното, во фазата на реализација на договорот не е дозволено менување на условите, односно во конкретниов случај договорните страни се обврзани договорот да го реализираат во согласност со условите утврдени во тендерската документација и избраната најповолна понуда.
На одговорноста на договорните страни за исполнување на договорните обврски, согласно со член 117 став 3 од законот, покрај одредбите од овој закон, соодветно се применуваат одредбите од законот што ги уредува облигационите односи и материјалните прописи со кои се уредува предметот на набавка.
Во однос на раскинување на договорот предвид треба да се имаат и одредбите од законот што ги уредува облигационите односи, односно во кои случаи може да дојде до еднострано раскинување на договорот и дали во тие случаи другата договорна страна ќе може да бара надомест на штета.
Со Законот за јавните набавки не е предвидена можност договорниот орган да издаде негативна референца во случај кога договорот за јавна набавка се раскинува и се активира банкарската гаранција за квалитетно и навремено извршување на договорот.
Склучениот договор за јавна набавка има важност до целосното реализирање на договорот (временско, вредносно или количинско). Според тоа, договорот за јавна набавка, се смета за исцрпен во моментот кога ќе биде целосно временски, вредносно или количински реализиран.
Треба да се има предвид дека кога предметот на набавка е поделен на делови, договорниот орган има можност да склучи посебен договор за секој дел од предметната набавка, и во таков случај доколку дојде до исцрпување на некој од склучените договори, договорниот орган може да пристапи кон подготовка на нова постапка за јавна набавка за делот/договорот кој што е целосно реализиран, во согласност со член 75 од законот за јавни набавки.
Доколку, договорниот орган со еден економски оператор склучил еден договор за јавна набавка за повеќе делови, тогаш треба да се имаат предвид одредбите од самиот договор за јавна набавка, имајќи предвид дека согласно член 117 став (1) и (3) од Законот за јавни набавки, договорните страни го извршуваат договорот за јавна набавка или рамковната спогодба согласно со условите утврдени во тендерската документација и избраната најповолна понуда, а на одговорноста на договорните страни за исполнување на договорните обврски, покрај одредбите од овој закон, соодветно се применуваат одредбите од законот што ги уредува облигационите односи и материјалните прописи со кои се уредува предметот на набавка.
Во овој случај, договорниот орган би можел да пристапи кон подготовка на нова постапка за јавна набавка за делот кој што е целосно реализиран, доколку одредбите од договор за јавна набавка склучен со економскиот оператор (еден договор за јавна набавка за повеќе делови), не го спречува во тоа.